DRODZY UCZNIOWIE!
Istnieje wiele technik pamięciowych zwanych mnemotechnikami, które ułatwiają nam proces uczenia się. Wiele z nich używany intuicyjnie, nie zastanawiając się nawet nad tym. Mnemotechniki to metody zwiększenia wydajności pamięci. Większość z nich znana jest już od czasów Starożytności – stosowali je Grecy przygotowujący się do długich przemów i dysput. Warto wiedzieć, że regularne stosowanie mnemotechnik pozwala nie tylko lepiej zapamiętywać, ale także szybko odwoływać się do przechowywanych informacji. Mnemotechniki powinno się stosować regularnie, by stały się nawykiem, po który z łatwością sięgniemy.
Rodzaje mnemotechnik
Akronimy czyli skrótowce, powstają poprzez tworzenie zupełnie nowego słowa
z pierwszych liter wyrazów, które próbujemy zapamiętać. Utworzone wyrazy mogą być znaczące (powstały wyraz ma nadane znaczenie - DOM - Dzienny Ośrodek Młodzieżowy) lub nieznaczące (utworzony wyraz nie ma znaczenia np. KIS - Książka internetowych skrótów ) Ważne jest, aby stworzony wyraz był dla nas łatwy do wymówienia i/lub napisania.
Akrostychy - Metoda pierwszych liter
Metoda ta polega na tworzeniu zdań, w którym każde słowo rozpoczyna się od litery będącej pierwszą literą wyrazu, jaki chcemy zapamiętać. Próbując zapamiętać kolejność planet Układu Słonecznego, wyodrębniamy pierwsze litery
i tworzymy z nich nowe słowa, które w połączeniu stanowią łatwe do zapamiętania zdanie: Mój Wiecznie Zapracowany Marek Jutro Sam Urządzi Nam Piknik . (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun). Inny przykład: Lecą Cegły, Dom Murują - pierwsze litery wyrazów w tym zdaniu reprezentują cyfry rzymskie: L - 50, C - 100, D - 500, M - 1000. By zapamiętać angielskie symbole kierunków stron świata zgodnie z ruchem wskazówek zegara można na przykład utworzyć taki akrostych: Na Ekranie Siedzi Wrona. Dla zapamiętania przypadków na języku polskim: Mama Dała Celinie Bułkę Nasmarowaną Masłem Wiejskim.
Rymonimy - Rymowanki i wierszyki są bardzo skuteczną formą uczenia się. Rymowanki tworzą silne skojarzenia w naszej pamięci i sprawiają, że informacja pozostaje zapamiętana bardzo długi czas, nawet po wielu latach przypominamy sobie wyuczone w dzieciństwie rymy np. „Nie dziel cholero nigdy przez zero” czy „uje się nie kreskuje”, „wzór na pole powierzchni trójkąta (P=1/2a*h): „Pola trójkąta nie licz na oko, mnóż pół podstawy przez jego wysokość”
Cyfry reprezentowane przez słowa. Technika ta pomaga zapamiętywać ciągi liczb. Polega na utworzeniu zdania, w którym ilość liter w wyrazach odpowiada określonej cyfrze, np. Kto(3) z(1) woli(4) i(1) myśli(5) zapragnie(9) Pi(2) spisać(6) cyfry(5), ten(3) zdoła(5). W zdaniu tym zaszyfrowane są kolejne cyfry liczby pi (3,1415926535). Ta metoda może być stosowana np. do zapamiętywania PINów do kart np.: 3456 –Kot(3)Kotu(4) mleko(5) wypija(6)
Pałac pamięci (rzymski pokój, metoda loci) to jedna z najstarszych technik, w której elementy do zapamiętania kojarzymy w wyobraźni z określonym miejscem w rzeczywistym, dobrze nam znanym lub całkiem przez nas wymyślonym otoczeniu.
Metoda umiejscawiania- Zestaw elementów, które próbujemy zapamiętać, "umieszczamy" z pomocą wyobraźni w dowolnym budynku, pojedynczym pokoju (realnie istniejącym lub wykreowanym) lub na przykład na drodze pokonywanej z domu do szkoły. Najlepiej, gdyby było to miejsce dobrze nam znane. Prościej mówiąc, elementy do zapamiętania kojarzymy z obiektami znajdującymi się w wybranym przez nas otoczeniu.
Spacer w myślach. Próbując zapamiętać na przykład tę oto listę zakupów: chleb, mleko, baterie, proszek do prania i pasta do zębów; możesz wyobrazić sobie mieszkanie, w którym przemieszczasz się z salonu do korytarza. I tak: siedząc na bardzo wygodnej kanapie w salonie zajadasz się pyszną, chrupiącą kanapką (chleb), a następnie sięgasz po wysoką szklankę świeżego mleka stojącą na niskim białym stoliku. Wstając i przechodząc do korytarza spoglądasz na znajdujący się na ścianie zegar, który się zatrzymał, bo potrzebne są do niego nowe baterie. W korytarzu wkładając na siebie kurtkę zauważasz, że wymaga ona prania w dobrym proszku do prania, gdyż jest umazana w pachnącej miętą paście do zębów.
Skojarzenia powinny być bardzo kolorowe, przyjemne, a nawet żartobliwe, dzięki czemu tak powiązane w wyobraźni elementy z dobrze znanymi obiektami dużo łatwiej zapamiętać, a w razie potrzeby, "spacerując" po pałacu pamięci, szybciej je sobie przypomnieć.
Łańcuchowa metoda skojarzeń (ŁMS)
To metoda, w której elementy do zapamiętania (ogniwa), łączymy w wyobraźni w całość, w wyniku czego powstaje łańcuch skojarzeń, elementy łączymy kolejno ze sobą tworząc spójną, dynamiczną, wesołą historyjkę, np. jeśli chcemy zapamiętać listę zakupów możemy zacząć historyjkę następująco: jeśli dzisiaj znowu nie zrobię wszystkich zakupów to mogą minie uznać za barana, co przypomina osobie stosującej metodę łańcuchową, że ma kupić baraninę.
Metoda haków pamięciowych.
Ten rodzaj mnemotechnik polega na stworzeniu listy tzw. haków, czyli skojarzeń cyfr z obrazami przypominającymi kształtem cyfry. Elementy, które próbujemy zapamiętać "wieszamy" na hakach, czyli kojarzymy w wyobraźni z kolejnymi obrazami z naszej listy. Skojarzenia te powinny być abstrakcyjne, wesołe. Im bardziej będą fantastyczne i nieprawdopodobne, tym łatwiej je będzie zapamiętać. Oto najpopularniejsza lista haków pamięciowych: 1 - świeca 2 - łabędź 3 - serce 4 - krzesło 5 - hak dźwigu 6 - wiśnia 7 - kosa 8 - bałwan 9 - balon 10 - rycerz z mieczem i tarczą lub łyżka i talerz Każdy może stworzyć własną listę , która może ona zawierać więcej niż 10 elementów.
Przywołując naszą krótką listę zakupów: chleb, mleko, baterie, proszek do prania, pasta do zębów; każdy z tych elementów kojarzymy w myślach
z kolejnym obrazkiem z listy haków pamięciowych. I tak: 1 - świeca - chleb - robimy tosty z chleba nad płonącą świeczką 2 - łabędź - mleko - mlecznobiały łabędź pływa po wielkim jeziorze mleka 3 - serce - baterie - w Walentynki 2013 r. zorganizowano akcję, w której za oddanie do punktu zbiórki baterii, można było otrzymać lizaka w kształcie serca 4 - krzesło - proszek do prania - na różowym krześle stoi ogromna paczka pachnącego proszku do prania 5 - hak - pasta do zębów - hak dźwiga ogromnych rozmiarów tubę pasty do zębów.
Główny system pamięciowy.
Twórcą systemu jest Stanislaus Mink von Wennsshein żyjący w XVII wieku. Główny system pamięciowy pozwala na zapamiętanie listy dowolnych liczb. Jest oparty na zasadzie, zgodnie z którą łatwiej jest zapamiętać obrazy, niż cyfry. Metoda ta polega na przyporządkowaniu liczbom odpowiednich spółgłosek alfabetu fonetycznego. Następnie z głosek tych tworzymy słowa-klucze poprzez dodanie dowolnych samogłosek. Słowa te powinny być możliwie krótkie i jak najbardziej obrazowe.
Oto lista cyfr od 0 do 9 oraz przyporządkowane im spółgłoski:
0 -S, Z - z jest pierwszą literą słowa zero, s brzmi podobnie
1 – T, D - t,d mają jedną pionową kreskę, jak jedynka
2 - N - n ma dwie pionowe kreski
3 – M - m ma trzy pionowe kreski i przypomina odwrócone 3
4 – R - r jest wyraźną głoską w słowie "cztery"
5 – L - L to symbol rzymskiej cyfry 50
6 – J - j z zawiniętym ogonkiem, to lustrzane odbicie 6
7 – K, G - z dwóch 7 utworzymy K; głoski k, g brzmią podobnie
8 – F,W - pętelki pisanego f przypominają 8; f, w brzmią podobnie
9 – B, P - b i p przypominają odwróconą dziewiątkę
A oto przykładowa lista słów-kluczy (zakładek liczbowych):
1 - Duch
2 - Noe
3 - Mysz
4 - Ryż
5 - Liść
6 - Jeż
7 - Kosz
8 - Fa
9 - Pszczoła
10 - TeZeusz
11 - TaTo
12 - TiNa
13 - DoM
14 - TiR
15 - TaLerz
16 - TuJa
17 - TKacz
18 - ToFfi
19 - DąB
20 - NoS
Każdy może stworzyć swoją własną listę zakładek i może być ona dowolnie długa. Przykład: Chcąc zapamiętać PIN karty kredytowej 7392, ze zbitki spółgłosek K M P(B) N, musimy utworzyć sensowne słowo poprzez dodanie samogłosek: np. KoMPaN lub KaMPiNg; może to też być kilka słów – w Koszu jest MaPa Noego.
Mapy mentalne
Metoda przydatna jest do porządkowania treści. Polega na umieszczeniu na środku kartki zagadnienia, słowa lub rysunku – klucza, a następnie dołączaniu do niego, w formie rozgałęzień, haseł, słów bądź rysunków bardziej szczegółowych. Dzięki tej mnemotechnice można przyswoić w niedługim czasie dużą ilość informacji.
Piktogramy
Metoda ta polega na ilustrowaniu treści piosenek, wierszy, bajek, opowiadań za pomocą schematycznych rysunków, obrazujących tekst do zapamiętania.
PRZYKŁADY MNEMOTECHNIK:
PRZYRODA
Barwy tęczy: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, granatowy, fioletowy - Czemu patrzysz żabko zielona na głośnego faraona?.
Ilość dni każdego miesiąca sprawdzimy składając obie dłonie w pięści. Kostki naszych pięści reprezentują miesiące dłuższe - 31 dni, a zagłębienia między kostkami to miesiące krótsze - 30 dni (luty 28-29 dni).
Ilość dni każdego miesiąca: Roczek sprawiedliwie swe dzionki rozkłada: 30 dni dla września i dla listopada. Tyle samo ma kwiecień i czerwiec wspaniały, 31 dni daruje wszystkim pozostałym. Tylko luty samotny 29 dni lubi, Chociaż przez trzy latka po jednym dniu gubi.
MATEMATYKA, FIZYKA, GEOGRAFIA
Znaki funkcji trygonometrycznych w poszczególnych ćwiartkach –
W pierwszej wszystkie są dodatnie, w drugiej tylko sinus, w trzeciej tangens i cotanges, a w czwartej cosinus
Wartość liczby =3,141592653589 zapamiętamy tworząc zdania, których ilość liter w zdaniu odpowiada kolejnym cyfrom liczby pi:
Kto z woli i myśli zapragnie Pi spisać cyfry, ten zdoła
Był i jest i długo sławionym ów będzie, który kół obwód średnicą wymierzył
Żąć i orać w dzień zawzięcie
Wierszyk, który przypomina wzór na pole i obwód koła: Jak to ładnie, pięknie brzmi: obwód koła "dwa er pi", pole zaś "er kwadrat pi", niech w pamięci zawsze tkwi.
Liczba π z dokładnością do 50 miejsc po przecinku:
π= 3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510...
Daj, o pani, o boska Mnemozyno, pi liczbę, którą też zowią ponętnie Ludolfiną, pamięci przekazać tak, by jej dowolnie oraz szybko do pomocy użyć; gdy się problemu nie da inaczej rozwiązać,
Kolejność planet Układu Słonecznego:
w języku polskim: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, - Moją Wolę Znaj Matole. Jak Się Uprę, Nie Pozwolę.
w języku angielskim: Mercury, Venus, Earth, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune, Pluto: - My Very Easy Method: Just Set Up Nine Planets.
HOMES - lista wielkich jezior Ameryki północnej: Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior.
KOSDKP (kostka?) to okresy paleozoiku -Kambr, Ordowik, Sylur, Dewon, Karbon, Perm
Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku: Jeden, cztery, dziewięć, dwa, Kolumb w długą drogę gna.
CHEMIA, BIOLOGIA
• Pamiętaj chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody.
• Płynie łódka księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci. Na trapezie, trapeziku, wisi główka na haczyku.
Są w nim zakodowane kości nadgarstka: łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata, czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata.
• ADEK - witaminy A, D, E, K rozpuszczalne w tłuszczach
• KaMaSuTRa - zasadnicze części mózgowia (centralnej części ośrodkowego układu nerwowego u kręgowców): Kresomózgowie, Międzymózgowie, Śródmózgowie, Tyłomózgowie i Rdzeń przedłużony.
• ABC reanimacji - angielski akronim najważniejszych czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy:
A - ang. airways - udrożnienie dróg oddechowych
B - ang. breath - sztuczne oddychanie
C - ang. circulation - przywracanie krążenia (masaż serca)
JĘZYK POLSKI, HISTORIA
Pisownia rz po spółgłoskach pbdtkgcwj: - Prosiła babka dziadka Tadka o kawałek gnatka - chcę więcej jeść - Babcia dała Gosi piękne bratki, bo jej wnuczka chciała takie kwiatki.
W czasownikach cząstka -uje się nie kreskuje (piszemy przez u otwarte).
Dłuższy wierszyk ułatwiający zapamiętanie reguł pisowni "u": Zapamiętaj zawsze tu Pisz otwarte zwykłe "u" W słowach: skuwka i zasuwka Gdyż wyjątkiem są te słówka: W cząstkach: -unka, -un i -unek Opiekunka, zdun, pakunek Pisz je także w cząstce -ulec Więc budulec i hamulec W ulu, dwu, gdzie u litera Wyraz kończy lub otwiera Wreszcie - niech nikt nie kreskuje W czasowniku cząstki -uje.
Rok założenia Rzymu: Na siedmiu wzgórzach piętrzy się Rzym - 753 p.n.e.).
Opracowano na podstawie :
Joanna Smolińska, Łukasz Szychowski „Techniki Efektywnego uczenia się”
https://epedagogika.pl/rozwijanie-umiejetnosci-uczenia-sie/jak-zapamietac-uklad-planet-3240.html
http://www.mnemotechnika.com/rodzaje_mnemotechnik.html
http://wiecejnizedu.pl/mnemotechniki-cwiczenia/
http://kolebuk.blogspot.com/2013/01/jak-zrobic-mape-mysli.html