Jak rozmawiać z nastolatkiem? Wskazówki dla rodziców.

    Okres dorastania jest trudny zarówno dla nastolatka jak i jego rodziców. Boimy się, że dziecko zacznie wymykać się nam spod kontroli, buntować się, szukać nowych doświadczeń i to niekoniecznie tych dobrych. Coraz większego znaczenia nabiera także grupa rówieśnicza. Bycie w niej rodzi konieczność dopasowania się, zyskania akceptacji za wszelką cenę, nieraz wbrew temu, czego oczekują dorośli. Młodzi ludzie często darzą większym zaufaniem przyjaciół niż rodziców, dlatego próby ograniczenia im swobody w tym zakresie na ogół kończą się niepowodzeniem. Dla rodziców to trudny test wytrzymałości, cierpliwości i rodzicielskiej miłości.
     Kiedy dziecko dorasta, zwykle trudniej nam znaleźć wspólny język - nie informuje nas o rzeczach, o których wcześniej mówiło, łatwo się obraża, jest wybuchowe lub apatyczne, słucha niezrozumiałej dla nas muzyki i coraz bardziej buntuje się w wielu sprawach. Mimo naszych starań, nastolatki rzadko zachowują się tak jakbyśmy chcieli. Zmieniają sposób bycia, wychodzą nie mówiąc gdzie i z kim, nie uczą się tyle, ile naszym zdaniem powinny, zaniedbują swoje zainteresowania i obowiązki, nie chcą z nami rozmawiać i za wszelką cenę pragną upodobnić się do swoich kolegów. Problemy te są naturalnym elementem rozwoju, choć mogą nas one niepokoić. 

Jak zatem skutecznie porozumieć się z nastolatkiem?

• Rozmawiaj ze swoim dzieckiem zawsze i wszędzie i o wszystkim. Im częściej z nim rozmawiasz, tym lepiej poznajesz jego świat, jego oczekiwania, marzenia, a także problemy.
• Staraj się zawsze znaleźć czas na rozmowę, gdy dziecko ma problem. Rozmowa pomaga pozbyć się przykrych uczuć. Gdy czuje się bezradne i skrzywdzone pozwól mu się wygadać, wypłakać, wyzłościć. Nie bagatelizuj jego problemów.
• Znajdź czas, gdy chce się podzielić radością, sukcesem. Pochwal go spytaj o szczegóły wydarzenia. Nie umniejszaj wagi sukcesu. Powiedz mu, jaki jesteś z niego dumny. To mu dodaje wiary w siebie i jest zachętą do osiągania dalszych sukcesów.
• Staraj się dostrzegać sygnały, że dziecko cię potrzebuje. Nie zawsze poprosi cię o rozmowę. Jeśli będziesz uważnie je obserwować, to z pewnością zauważysz wszelkie zmiany. Czasem może cię unikać, a czasem stara się być blisko, "kręci się” i czeka. Zainteresuj się przyjaźnie, nawiąż rozmowę.
• Stwarzaj warunki do luźnej rozmowy, zaproponuj wspólne spędzenie wolnego czasu atrakcyjne także dla niego.
• Okazuj zainteresowanie jego sprawami, ale nie wypytuj natarczywie. Poczekaj aż samo zacznie mówić o tym, co się u niego dzieje. To ono decyduje, ile chce nam powiedzieć. Uszanuj to.
• Rozmawiaj też o tym, co się u ciebie obecnie dzieje, o swoich kłopotach i planach. Pytaj je o zdanie w różnych sprawach i pokazuj, że liczysz się z jego opinią. 
• Opowiadaj o sobie. Takie opowiadania zbliżają, bo przypominają dzieciom, że ich rodzice tez byli młodzi. Nie przedstawiaj siebie jednak wyłącznie kryształowo, powiedz, że także robiłeś błędy i uczyłeś się podejmować trudne decyzje.
• Rozmawiaj na każdy temat, nie unikaj trudnych spraw. Rozmawiaj także o tym czego się obawiasz. Bądź bardziej doradcą niż ekspertem.

Zobacz również jakie bariery mogą utrudnić ci porozumienie z dzieckiem i jak ich unikać (kliknij w poniższą prezentację)

Bariery prezentacja

.pptx

Download PPTX • 102KB

Warto tez pamiętać o kilku ważnych sprawach:

• Bądź przykładem. Postępuj tak, by być wiarygodnym. Dzieci są dobrymi obserwatorami i łatwo zauważą, gdy nie robisz tak, jak mówisz.

• Wymagaj, ale stawiaj dziecku warunki możliwe do spełnienia.

• Bądź konsekwentny, aby dziecko liczyło się z tobą i wiedziało, że ustalone przez Ciebie normy w ważnych sprawach muszą być respektowane.

• Poznaj przyjaciół i znajomych dziecka. Pamiętaj, że w tym wieku koledzy odgrywają dużą rolę i często mają duży wpływ.

• Szanuj prawo dziecka do własnych wyborów, opinii, dysponowania swoim wolnym czasem. Doradzaj, ale nie narzucaj swojej woli.

• Nie bądź nadmiernie opiekuńczy. Dziecko uczy się życia przede wszystkim robiąc nowe rzeczy, sprawdzając. Czasem popełnia błędy, bądź zatem czujny i w porę reaguj.

• Określ jasno zasady dotyczące zakazu stosowania środków odurzających i innych używek, ale sam tez unikaj nadużywania leków, papierosów i alkoholu.

• Ucz jak przezwyciężać trudności i radzić sobie w trudnych sytuacjach . Dotyczy to także sytuacji, gdy ktoś proponuje narkotyki.

A czego dorastające dzieci potrzebują od rodziców? 
 
• Poczucia więzi i przynależności do rodziny. Chcą czuć, że są kochane, rozumiane i mogą liczyć na wsparcie rodziców. Potrzebują naszego szacunku, przyjaznej atmosfery w domu- poczucia bezpieczeństwa. 

• Poczucia własnej wartości. Chcą aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów oraz chcą mieć pewność, że nie zostaną przez nas skrytykowane i odrzucone, gdy coś się im nie uda. 

• Wiarygodności. Chcą mieć pewność, że zachowujemy się tak jak mówimy, ale także, że potrafimy przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów. 

• Sprawiedliwego traktowania. Przekonania, że rodzice w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy.

• Stanowczości w ważnych sprawach. Potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu. 

• Poszanowania intymności i dyskrecji. Chcą mieć pewność, że granice ich prywatności są przez nas respektowane.

Rodzicu! 
Bądź przyjacielem swojego dziecka.
Staraj się je zrozumieć i pomagaj mu bezpiecznie dorastać.

Opracowano w oparciu o:
"Bliżej siebie - dalej od narkotyków. Poradnik dla rodziców", opr. Barbara Jakubowska, Danuta Muszyńska