By odnieść sukces, musisz zdecydować, co dokładnie chcesz osiągnąć,
a następnie postanowić, że zapłacisz za to odpowiednią cenę.
Bunker Hunt (amerykański businessman pierwszej połowy XX)
Czy warto planować? Możemy spotkać się z różnymi opiniami na ten temat. Oczywiście będą osoby, które stwierdzą, że nie trzeba zastanawiać się nad swoją przyszłością już na poziomie szkoły podstawowe czy średniej , że jest jeszcze na to czas. Inni z kolei, uważają, że trzeba żyć dniem dzisiejszym, a co ma być to i tak będzie, gdyż nie wszystko zależy od nas. W końcu są tacy, którzy każdy krok w życiu szczegółowo planują. Niezależnie od sytuacji pamiętajmy o tym, że warto szukać pomysłów na siebie, choćby dlatego, że to my jesteśmy odpowiedzialni za to, jak zaplanujemy swoją przyszłość. To od nas najwięcej zależy. Więcej na temat planowania dowiesz się oglądając filmik „ Krok za krokiem czyli nie od razu Kraków zbudowano”.Jak planować karierę?
Planowanie jest pewnego rodzaju strategią przygotowującą człowieka do działania mającego na celu osiągnięcie określonego efektu. Aby plan mógł być zrealizowany, warto zwrócić uwagę na kilka spraw:
- należy zadbać o cel, powinien być on jasno określony (co chcę osiągnąć, do czego zmierzam)
- jeśli jest kilka celów, to warto je uporządkować, zacząć realizację od tego, który uznamy za najważniejszy;
- powinien być realny, tj. w granicach aktualnych możliwości danej osoby w obecnej sytuacji,
- trzeba dokonać przeglądu zasobów, warunków, środków, z których można korzystać podczas realizacji planu, a więc osiągnięcia celu;
- konieczne jest dokładne i terminowe realizowanie zamierzeń zapisanych w planie (np. codziennie nauczę się 5 nowych słówek z języka angielskiego; w poniedziałki i w piątki od godz. 18.00- 19.30 ćwiczę pływanie itp.);
- plan powinien zawierać dokładne określenie działań na jeden dzień (lub tydzień) tak, by można było dokładnie sprawdzić, czy cel na ten dzień/tydzień został osiągnięty;
- należy kontrolować osiągane wyniki w poszczególnych etapach realizacji planu, porównywać je z zamierzonym celem,
- gdy pojawia się konieczność zmian w planie, reagować nanosząc poprawki,
-trzeba uwzględniać okoliczności, które mogą spowodować konieczność dokonywania zmian w planach;
- Warto siebie pytać, czy cel, do którego prowadzi plan, jest dla nas ważny.
Informacje na ten temat możesz znaleźć także w poniższych prezentacjach.
Jak formułować cele?
Wyznaczanie celów porządkuje funkcjonowanie człowieka w szerokim tego słowa znaczeniu, pobudza do długotrwałych działań, pomaga w odkrywaniu własnych możliwości. Można powiedzieć, że stawianie celów nadaje sens życiu i przyszłości. Nie każdy cel spełnia taką rolę. Gdy ktoś mówi „Kiedyś nauczę się pływać”, to może zdarzyć się, że nigdy tego nie zrobi. Dlaczego? Np. przez to „kiedyś”.
Czym jest zatem cel?
Cel to coś, do czego się dąży, co się chce się osiągnąć; punkt, miejsce, do którego się zmierza.
Prawidłowo określony powinien być:
• Osobisty – powinien mieć wysoką wartość dla osoby, która go realizuje, być jej autentycznym, wewnętrznym pragnieniem; nienarzuconym z zewnątrz, przez znajomych czy rodziców. Realizując własne pragnienia mamy większą motywację do działania;
• Pozytywny – określać stan pożądany zamiast wskazywać, czego chce się uniknąć; nie warto planować tego, czego chce się uniknąć (nie chcę mieć nudnej pracy), ale to, co chce się osiągnąć(np. będę szukać ekscytującego zajęcia, związanego z możliwością poznawania ciekawych ludzi);
• Konkretny – jasno określony; dokładnie wiesz, co chcesz osiągnąć. Powinien być powiązany z konkretnymi działaniami dla jego osiągnięcia (najlepiej jeśli będzie on zapisany, ponieważ możemy do niego wracać, będzie nam przypominał, że to właśnie chcemy zrealizować)
• Osiągalny - powinien być osiągalny przy wykorzystaniu możliwych dostępnych zasobów
• Realistyczny - dający szansę na osiągnięcie sukcesu, związany z adekwatną samooceną, o odpowiednim stopniu trudności; taki, który możesz osiągnąć, nie za łatwy (nie będziesz miał satysfakcji z jego osiągnięcia), nie za trudny (żebyś się nie zniechęcił, by straty po zrealizowaniu celu nie przewyższyły zysków)
• Mierzalny – da się stwierdzić, że został osiągnięty (np. zdany egzamin na prawo jazdy, zdana matura na poziomie rozszerzonym powyżej 75%)
• Określony w czasie – ma dokładnie określony czas realizacji (powinien zawierać daty realizacji poszczególnych etapów. Takie działanie dyscyplinuje, motywuje do pracy nad wyznaczonym celem oraz zwiększa szansę jego osiągnięcia (np. od stycznia do czerwca 2023 roku ukończę kurs na prawo jazdy i zdam egzamin, w klasie 4 liceum przystąpię, aby zdać egzamin potwierdzający moją znajomość języka angielskiego na poziomie FCE)
Przykłady poprawnie i źle sformułowanych celów znajdziesz tutaj:W jaki sposób skutecznie dążyć do realizacji celu?
Wdrożenie poniższych zasad może ci w tym pomóc. Zapoznaj się z nimi:
· Określ cel – nie tylko to co zamierzasz osiągnąć (rezultat końcowy), ale także, w jaki sposób to zrobisz;
· Opisz działania, które prowadzą do jego osiągnięcia
· Myśl o tym, czego pragniesz (stan idealny), uwzględniaj własne możliwości (stan realny);
· Nie planuj zbyt dużo na raz. Metoda małych kroków nie jest być może tak spektakularna jak zalecają autorzy poradników typu: „odmień swoje życie w weekend”, ale bywa dużo bardziej skuteczna ;
· Pamiętaj o przejęciu odpowiedzialności za swoje dążenia. Lepiej brzmi „chcę”, ”mam zamiar”, „taka jest moja decyzja”, zamiast: „muszę”, „powinienem”;
· Ogólny zamiar przełóż na konkretne zadania i program działań. Określ kontekst czasowy (kiedy) i warunki realizacji (jak);
· Pamiętaj, że jest wiele alternatywnych sposobów realizacji celu- do większości można dojść wieloma drogami ;
· Realizacja celu wymaga zasobów (np. emocje, czas, inteligencja, uzdolnienia, umiejętności, poczucie własnej wartości i humoru);
· Zadbaj o poczucie własnej wartości. U osób z niskim poczuciem własnej wartości porażka powoduje obniżenie samooceny;
· Naucz się dzielić działania – szczególnie te długofalowe – na mniejsze;
· Miej na uwadze, że w odnoszeniu sukcesów najważniejsza jest praca własna (często bardziej niż zdolności).Dlaczego warto planować?
Pamiętaj, ze plany zawsze warto mieć, ponieważ to one stanowią pewnego rodzaju drogowskazy prowadzące do celu. Trzeba je weryfikować, zmieniać, dostosowywać, by zwiększyć prawdopodobieństwo jego osiągnięcia.
Tak jest również w przypadku wyboru zawodu. Zanim podejmiemy świadomą decyzję zbierzmy potrzebne informacje o sobie, pracy oraz szkołach. Miejmy również na uwadze konieczność dostosowania się zmian zachodzących na rynku pracy, a co za tym idzie do dokonywania modyfikacji naszych planów także w życiu zawodowym.
Nie czekaj aż ktoś zaplanuje za ciebie! Sam musisz wiedzieć czego pragniesz i co chcesz osiągnąć. To ty ponosisz odpowiedzialność za swoje decyzje! Zacznij działać! Jeśli popełnisz błędy, nie przejmuj się, pomyśl co zrobiłeś/aś źle i wyciągnij wnioski. To na swoich błędach uczymy się najszybciej. Nie popełnia ich ten, kto nic nie robi.
Powodzenia!Opracowano w oparciu o:
1. „Pomagam mojemu dziecku wybrać szkołę ponadgimnazjalną” - broszura dla rodziców,
2. https://mapakarier.org/ Szkoła, praca, przyszłość – Scenariusze zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII Szkoły Podstawowej.
Comments