Czy potrafisz sobie wyobrazić funkcjonowanie w dzisiejszym świecie bez dostępu do mediów, telefonu, internetu? Zwłaszcza w tym trudnym dla wszystkich czasie, kiedy większość z nas musi ograniczać swoje wyjścia z domu do minimum. Najczęściej jest to wizyta w sklepie spożywczym po niezbędne zakupy, aptece czy u lekarza, dentysty. Wyobraź sobie, czy bez dostępu do urządzeń mobilnych mógłbyś bez większych problemów rozmawiać z kolegami widząc ich twarze, przesyłając i wymieniając się informacjami? Czy byłbyś w stanie uczyć się nie mając w ogóle dostępu do w/w urządzeń? Ile razy irytowałeś się, kiedy internet nie działał tak, jakbyś chciał? Co wtedy czułeś? Zdenerwowanie? Gniew? Frustrację?
Dzisiaj trudno jest nam sobie wyobrazić funkcjonowanie bez dostępu do telefonu czy internetu. Urządzenia mobilne ułatwiają nam szybkie komunikowanie się, nawiązywanie nowych znajomości, zdobywanie wiedzy z różnych dziedzin, szybki przepływ i wymianę informacji, wysyłanie zdjęć, doskonalenie umiejętności językowych, rozwijanie zainteresowań, załatwianie wielu spraw online, opłacenie zakupów, uregulowanie rachunków itp. Dzięki nim możemy również uczyć się i pracować będąc w domu.
Niestety, pomimo wielu możliwości jakie stwarzają nowoczesne technologie, są też zagrożenia na które należy zwracać uwagę oraz pewne zasady, których należy przestrzegać aby nie przysporzyć sobie niepotrzebnych problemów. Zapoznaj się z nimi.
Chroń swoją prywatność
Nigdy nie podawaj swoich danych osobowych (imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu), zwłaszcza osobom poznanym przez internet.
Jeśli wypełniasz formularz rejestracji, gdzie trzeba wpisać swoje dane - skonsultuj to z rodzicami czy podanie twoich danych jest niezbędne.
Posługuj się nickiem (pseudonimem) lub ksywką.
Zmieniaj hasła i nie udostępniaj ich nikomu. Jeśli musisz wybrać jakieś hasło pamiętaj aby nie było ono łatwe do odgadnięcia. Stosuj kombinację liter, cyfr oraz znaków specjalnych. Jeśli wiesz, że możesz mieć problem z jego zapamiętaniem, zapisz go i przechowuj w miejscu do którego tylko ty masz dostęp.
Pamiętaj o wylogowywaniu się ze swojego konta na portalach społecznościowych, poczcie prywatnej czy innych. Nie ułatwiaj innym dostępu do swoich danych. Nigdy nie wiesz do czego mogą zostać wykorzystane.
Cyberprzemoc (zdjęcia, filmiki, hejt w sieci)
Jeśli decydujesz się na zamieszczanie w sieci swoich zdjęć lub filmików - dobrze to przemyśl! To co umieścisz zostaje. Może się okazać, że mogą ci zaszkodzić np. za jakiś czas. Zadbaj, by widziały je osoby, które znasz. Może się zdarzyć, że ktoś będzie chciał je wykorzystać, aby cię ośmieszyć lub skrzywdzić.
Jeśli jednak, ktoś umieści w sieci zdjęcia lub filmiki, które cię obrażają, ośmieszają naruszają twoje dobre imię Zareaguj! Poinformuj rodzica oraz zgłoś to natychmiast administratorowi danej strony. Skontaktuj się z osobą, której ufasz może to być np. twój wychowawca, pedagog lub psycholog. Pomocny może być także Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111- czynny całodobowo, gdzie otrzymasz fachową pomoc. Nie wstydź się o nią prosić.
Nie publikuj również zdjęć ani filmików z udziałem twoich przyjaciół, kolegów, znajomych, którzy nie wyrazili na to zgody. Nie podawaj nikomu również ich danych. Nie wiesz jaki ktoś może zrobić z nich użytek. Gdy je wysyłasz lub umieszczasz w internecie nie masz już na tym kontroli!
Nie umieszczaj obraźliwych komentarzy. Pisząc je możesz komuś wyrządzić ogromną krzywdę. Traktuj innych w sposób w jaki sam chciałbyś, aby cię traktowano.
Nie hejtuj!
Zanim odpowiesz na komentarz hejterski – zastanów się! Emocje nie są dobrym doradcą.
Nie odpowiadaj agresją na agresję. W ten sposób prowokujesz hejtera do dalszego obrażania.
Nie lajkuj, nie udostępniaj hejterskich komentarzy. W ten sposób zwiększasz ich zasięg.
Jeżeli możesz, kasuj komentarze nawołujące do nienawiści.
Zgłaszaj hejt i mowę nienawiści, korzystając z opcji dostępnych na forach lub mediach społecznościowych.
Pamiętaj, że masz prawo do własnego zdania jeśli coś ci się nie podoba lub z czymś się nie zgadzasz. Przedstaw swoje argumenty w sposób stanowczy i kulturalny, ale nie obrażaj innych! Za swoje zachowanie jesteś odpowiedzialny także w internecie!
Nadmierne korzystanie
Nie spędzaj całego swojego czasu przy komputerze. Ustal sobie jakiś limit czasu , który spędzasz w sieci i staraj się go przestrzegać. Pamiętaj!, że zbyt długie korzystanie z internetu jest szkodliwe dla twojego zdrowia. Nie wykorzystuj go tylko i wyłącznie do rozrywki. Poszukaj ciekawych stron, dzięki którym będzie mógł rozwijać swoje zainteresowania i pasje.
Nie zaniedbuj szkoły i obowiązków z nią związanych. Dbaj o właściwe relacje ze swoimi kolegami, rozmawiaj z nimi, a jeśli będzie taka możliwość spędzaj z nimi wspólnie czas. Nawet najlepszy komunikator nie zastąpi bezpośredniego kontaktu.
Zakupy
Bądź ostrożny przy dokonywaniu zakupów przez internet. Zwróć się o pomoc do rodziców. Nigdy nie podawaj numeru karty kredytowej i nie wypełniaj internetowych formularzy bez ich wiedzy i zgody. Jeśli korzystasz z aplikacji mobilnych, uważaj na mikropłatności. Niektóre z aplikacji, choć początkowo bezpłatne, posiadają możliwość zakupów wewnątrz aplikacji. Informacja o tzw. mikropłatnościach czy zakupach w aplikacji zazwyczaj znajduje się obok ikony danej aplikacji w sklepie mobilnym. Czytaj regulaminy.
Zabezpiecz swój sprzęt
Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe. W sieci krąży coraz więcej wirusów, które mogą uszkodzić twój smartfon, tablet czy komputer. Unikaj klikania w nieznane linki i załączniki w wiadomościach e-mail przesłanych przez obcą osobę.
Szanuj prawo własności w sieci
Jeśli posługujesz się materiałami znalezionymi w internecie, programami, muzyką, filmami - podawaj źródło ich pochodzenia. Korzystając z zasobów internetowych- sprawdzaj wiarygodność podanych informacji. Nie zawsze są one prawdziwe.
Gdy dzieje się coś złego
Jeśli coś cię zaniepokoi w internecie lub przestraszy (np. otrzymasz wulgarne i krępujące wiadomości) koniecznie powiedz o tym rodzicom lub osobie dorosłej do której masz zaufanie. Możesz dzwonić także na bezpłatną infolinię Telefonu Zaufania – 116 111. Pamiętaj! Z każdej sytuacji jest wyjście!
To od Ciebie zależy czy internet będzie przestrzenią bezpieczną!- M. Zajdel -pedagog